Darowizna – jak mądrze pomagać?

Darowizna z perspektywy darczyńcy

Pomaganie jest fajne. Pomaganie jest potrzebne. Zwłaszcza w wyjątkowym roku 2020 – co jakiś czas powstają nowe zbiórki, które rozwiązują problemy powstałe w kryzysie. Przekazywane są liczne darowizny na szpitale. Dziś musimy być wobec siebie solidarni i wspierać się w miarę możliwości.

Jeśli chcesz pomagać jako firma, warto wiedzieć, co się z tym wiąże. Jak pomagać z głową? Z poniższego wpisu dowiesz się, kiedy przysługuje Ci ulga z tytułu dokonania darowizny, jak ją dokumentować oraz jak to się ma do podatku VAT. 

Co to jest darowizna?

Darowizna to nieodpłatne przekazanie towarów, usług lub pieniędzy na rzecz drugiej osoby, fundacji, stowarzyszenia ale też i innego przedsiębiorstwa itp. Najprościej rzecz ujmując – jest to przekazanie czegoś za darmo komuś innemu.

Jak udokumentować darowiznę?

Aby dokonać darowizny należy zawrzeć umowę darowizny. Przykładowe wzory znajdziesz w internecie, np. tutaj.

Przygotuj również protokół przekazania,  gdzie obdarowany poświadcza przyjęcie darowizny. 

Jeśli dokonujesz darowizny pieniężnej do skorzystania z ulgi podatkowej, będzie Ci potrzebny dowód wpłaty na rachunek w banku.

Czy darowizna może być moim kosztem?

Niestety nie. Według Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, art. 23, ust. 1, pkt 11. do kosztów uzyskania przychodu nie możemy zaliczyć darowizn, z wyjątkiem zakupionych lub wytworzonych artykułów spożywczych przeznaczonych na cele działalności charytatywnej.

Podsumowując – przekazanej kwoty pieniędzy nie zaliczysz w koszty. Tak samo przekazanych towarów lub materiałów. Jeśli wcześniej takie zakupy zostały wpisane do księgi przychodów i rozchodów jako koszty, to przekazując je jako darowiznę, należy dokonać zapisu korygującego i zmniejszyć koszty o darowane przedmioty. 

Generalnie, darowizny nie ewidencjonujemy w księdze przychodów i rozchodów (chyba, że właśnie poprzez korektę kosztów – jak opisałam wyżej). 

W przypadku darowania środka trwałego (np. komputer, meble), który był już w firmie użytkowany (a więc amortyzowany), to dokonane już odpisy amortyzacyjne wciąż pozostają naszym kosztem i nie trzeba robić korekty. Pozostała wartość środka trwałego nie może być jednak zaliczona w koszty. 

Jeśli chcesz przeczytać więcej o kosztach uzyskania przychodu, zapraszam Cię do mojego wpisu na ten temat.

Darowizna a VAT

Jeśli chcesz darować towary, za które odliczyłaś podatek VAT naliczony przy ich zakupie (lub miałaś prawo do odliczenia), to przekazując je obdarowanemu, musisz naliczyć podatek VAT należny. Czyli podatkowo wychodzi Cię to na zero. Jeśli zdążyłaś już odliczyć podatek, to teraz niestety musisz go zwrócić. 

Podatek należny wykazuje się na fakturze wewnętrznej. Co to takiego? Jest to dokument wewnętrzny wystawiony przez Ciebie (jako sprzedawcę) na dane obdarowanego, na kwotę darowizny wraz z należnym podatkiem VAT. Na podstawie takiego dokumentu będziesz mieć możliwość zaksięgowania podatku należnego. Tu znajdziesz przykładowy wzór.

Ulga podatkowa

Chociaż nie możesz zaliczyć darowizny w koszty, to wciąż jednak możesz trochę skorzystać na pomaganiu. Możesz odliczyć darowiznę od podatku dochodowego w rocznym rozliczeniu, ale w kwocie nie większej niż 6% uzyskanego dochodu. W przypadku osób prawnych, które rozliczają się z tytułu CIT, limit wynosi 10% (tu można przeczytać więcej).

Są jednak pewne obostrzenia. Z takiej ulgi można skorzystać, jeśli darowiznę przekazano na rzecz:

• Organizacji pożytku publicznego – tu przykładowy wykaz takich organizacji https://www.e-pity.pl/baza-opp-wykaz-organizacji-pozytku-publicznego/ 
• Kultu religijnego
• Krwiodawstwa
• Kształcenia zawodowego

Warto wiedzieć, że darowizny na rzecz kościoła rozróżniamy na dwie kategorie. Wspomagając datkiem kościół w celu np. remontu, budowy itp., darowizna taka wlicza się do 6% limitu, który możemy odliczyć. Natomiast darowizna na cele charytatywno-opiekuńcze kościoła (np. pomoc ubogim), może być odliczona w całości.

Dokumenty, które należy dołączyć do rozliczenia

Aby skorzystać z ulgi do formularza PIT, należy dołączyć PIT/O ulgi i odliczenia podatkowe.

Jeśli korzystasz z ulgi z tytułu przekazanych darowizn, w zeznaniu podatkowym należy zamieścić: kwotę darowizny, kwotę dokonanego odliczenia (ulgi) z jej tytułu oraz dane obdarowanego. 

Kiedy nie skorzystasz z ulgi?

Darowizny przekazane na rzecz osób fizycznych nie zostaną objęte ulgą – chyba, że będzie to darowizna na rzecz fundacji, ze wskazaniem konkretnej osoby, którą chcemy wesprzeć.

W przypadku darowizny na rzecz innego przedsiębiorstwa również nie skorzystasz z ulgi.

W przypadku darowizny artykułów spożywczych – jeśli została już zaliczona w koszty, nie możesz skorzystać z ulgi. 

Ulga podatkowa, a forma opodatkowania 

Okazuje się, że nie każda forma opodatkowania podlega tym samym zasadom, jeśli chodzi o korzystanie z ulgi podatkowej od darowizny. 

Będąc na podatku liniowym możesz skorzystać z ulgi jedynie w przypadku darowizny na rzecz kształcenia zawodowego (w formie materiałów dydaktycznych lub środków trwałych). W innych przypadkach nie przysługuje Ci ulga.

W przypadku opodatkowania skalą, czyli na zasadach ogólnych – kwota przekazanej darowizny jest odliczana od dochodu.

W przypadku opodatkowania ryczałtem – kwota przekazanej darowizny jest odliczana od przychodów 

W przypadku opodatkowania kartą podatkową w ogóle nie możesz skorzystać z tych ulg.

Darowizny przekazane za pośrednictwem portali internetowych

Czy jeśli weźmiesz udział w zrzutce internetowej przez portal jak np. https://www.siepomaga.pl/, to możesz skorzystać z ulgi? 

Tak! Warto jednak pamiętać, że jeśli darowizna przekazana jest poprzez system płatności elektronicznych (np. PayU), w tytule przelewu widnieje zazwyczaj ciąg liter i cyfr.

Dlatego dla prawidłowego udokumentowania darowizny warto zadbać o potwierdzenie otrzymania darowizny od obdarowanego. Na przykład wspomniany przeze mnie portal SięPomaga przesyła na początku każdego roku zestawienie Twoich datków za poprzedni rok podatkowy. Można tam wygenerować dokument z potwierdzeniem wspartych przez Ciebie zbiórek, który dołączysz do potwierdzenia przelewu z Twojego konta.

Podsumowując 

Czy jako firma warto pomagać? Z punktu widzenia księgowego nie zawsze (jak np. w przypadku podatku liniowego). Z punktu widzenia zwykłego człowieka? Wiadomo, że warto! Nie zawsze muszą to być gigantyczne kwoty. Pamiętajmy, że czasem liczy się każda złotówka, która na dużą skalę potrafi urosnąć do dużej kwoty.