Jaką wybrać formę opodatkowania w 2023?

Aby założyć działalność gospodarczą, musisz zdecydować między innymi, jaką formę opodatkowania wybrać. Jakie opodatkowanie wybrać w 2023? Nie wiesz jakie są opcje – jaka forma opodatkowania dla firmy jednoosobowej? Nie wiesz, która z nich będzie dla Ciebie najlepsza? Kiedy opłaca się ryczałt 2023? Przeczytaj ten wpis i dowiedz się, co masz do wyboru.

Co to jest forma opodatkowania?

Forma opodatkowania oznacza sposób, w jaki będziesz opodatkowywać swoje dochody. Jako właściciel działalności gospodarczej masz obowiązek odprowadzać podatek od osiąganych przez Ciebie dochodów. Co to jest dochód i jak go wyliczyć, przeczytasz w tym wpisie.

Możesz jednak wybrać jedną z trzech dostępnych opcji pod kątem tego, która będzie dla Ciebie najbardziej korzystna. Jakie są opcje? Przeczytasz poniżej.

Skala podatkowa (opodatkowanie na zasadach ogólnych)

Podstawowa i najpopularniejsza forma opodatkowania. Uwaga: jeśli we wniosku o rejestrację działalności gospodarczej nie zaznaczysz wybranej formy opodatkowania, Twoje dochody będą automatycznie opodatkowane według skali podatkowej.

Podatek według skali podatkowej odprowadza się od dochodu, czyli przychodów pomniejszonych o koszty. 

Stawki podatku wynoszą:

• 12% do kwoty 120 000 zł dochodu (minus kwota zmniejszająca podatek 3600 zł)

• powyżej 120 000 zł dochodu 32% od nadwyżki nad tą kwotą.

Obowiązek prowadzenia Księgi Przychodów i Rozchodów

Wybierając tą formę opodatkowania masz obowiązek prowadzić Księgę Przychodów i Rozchodów, gdzie będziesz ewidencjonować swoje przychody oraz koszty. Im wyższe koszty w firmie – tym mniejszy podatek do zapłacenia. Możesz mieć nawet taką sytuację, że będziesz mieć tak wysokie koszty (stratę), że nie zapłacisz podatku.

Zaliczki na podatek dochodowy

Musisz również płacić zaliczki na podatek dochodowy miesięcznie lub kwartalnie. Wariant kwartalny jest dostępny dla małych podatników (osoby rozpoczynające działalność, lub nie przekraczające 2 mln euro ze sprzedaży w roku poprzednim).

Ulgi i odliczenia

Rozliczając się według skali podatkowej możesz skorzystać z większości ulg i odliczeń podatkowych, np. z tytułu wydatków na internet, czy darowizn (o darowiźnie przeczytasz w tym wpisie). Masz również możliwość rozliczania się wspólnie z małżonkiem. 

Działalność nierejestrowana jest opodatkowana skalą podatkową

Jeśli chcesz prowadzić działalność nierejestrowaną, to jest ona opodatkowana właśnie skalą podatkową i nie możesz wybrać innej opcji. 

Podatek Liniowy

Podatek liniowy oznacza jedną stawkę podatkową 19% niezależnie od wysokości osiąganych dochodów. Jest to więc dobra opcja dla osób, które przewidują, że ich dochody przekroczą w ciągu roku kwotę 120 000 zł, co w przypadku skali podatkowej oznacza opodatkowanie stawką 32%. 

W tym przypadku opodatkowaniu również podlega dochód, a więc przychody pomniejszone o koszty. Przy opodatkowaniu liniowym również musisz prowadzić Księgę Przychodów i Rozchodów.

Podatek liniowy tylko dla dochodów z działalności gospodarczej

Podatek liniowy jest możliwy wyłącznie dla dochodów z działalności gospodarczej. Oznacza to, że jeśli dodatkowo osiągasz dochody np. z umowy o pracę, albo działalności nierejestrowanej, które są opodatkowane skalą podatkową – to musisz te dochody rozdzielić i złożyć dwa odrębne zeznania podatkowe.

Uwaga na współpracę z byłym pracodawcą!

Jeśli w ramach działalności gospodarczej chcesz nawiązać współpracę z obecnym lub byłym pracodawcą, z którym łączyła Cię umowa o pracę – to tracisz możliwość rozliczania się według podatku liniowego.

Nie skorzystasz z prawa do większości ulg i odliczeń

W przeciwieństwie do opodatkowania według skali podatkowej, nie masz możliwości skorzystania z ulg np. na internet. Będąc na podatku liniowym, możesz odliczyć jedynie darowizny przekazane na rzecz kształcenia zawodowego (w formie materiałów dydaktycznych lub środków trwałych).  Nie możesz również rozliczać się razem z małżonkiem. 

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych 

Jest to uproszczona forma opodatkowania przeznaczona dla małych przedsiębiorstw. W ramach tej formy nie musisz prowadzić Księgi Przychodów i Rozchodów. Musisz jednak prowadzić ewidencję przychodów. Oznacza to więc, że podatek płacisz od przychodów – nie pomniejszasz ich o koszty. Jest to więc spory minus dla osób, które ponoszą duże koszty w swojej firmie. 

Od przychodu możesz natomiast odliczyć:

• stratę z lat ubiegłych,
• zapłacone składki na ubezpieczenia społeczne,
• 50% zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne,
• wpłaty na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego dokonane w roku podatkowym,
• wydatki na cele rehabilitacyjne (tzw. ulga rehabilitacyjna),
• wydatki na Internet (tzw. ulga internetowa),
• darowiznę na określone cele.

Przy tej formie opodatkowania nie ma również możliwości rozliczania się wspólnie z małżonkiem 

Kto nie może wybrać ryczałtu?

Tej formy opodatkowania nie mogą wybrać jednak osoby osiągające przychody z:

• prowadzenia aptek,
• działalności w zakresie udzielania pożyczek pod zastaw (prowadzenie lombardów),
• działalności w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
• działalności w zakresie handlu częściami i akcesoriami do pojazdów mechanicznych.

Stawki podatkowe

Ryczałt ma wiele stawek (2%, 3%, 5,5%, 8,5%, 10%, 12%, 14%, 17% i 20%), które są zależne od rodzaju wykonywanej działalności. Część z nich jest naprawdę niskich i dla tych przedsiębiorców, którzy mogą korzystać z niższej stawki będzie to faktycznie opłacalna forma.

Kto na przykład może skorzystać z niższych stawek?

Stawka 8,5% jest liczona od przychodów m.in. z działalności usługowej. 

Stawka 3,0% jest liczona od przychodów m.in. z działalności usługowej w zakresie handlu – czyli na przykład sklepy internetowe. 

Karta podatkowa 

Kiedyś była do wyboru jeszcze czwarta forma opodatkowania – karta podatkowa. Możliwość jej wyboru została zlikwidowana z początkiem 2022 roku. Kto dotychczas z niej korzystał, może kontynuować rozliczanie się w ten sposób, ale dla osób rozpoczynających działalność nie jest to już dostępna opcja.

Jak wybrać najlepszą opcję dla siebie?

• Zastanów się, jak duże przychody będziesz osiągać w ciągu roku. Jeśli będą one duże, to skala podatkowa może nie być dla Ciebie opłacalna. 
  
• Zastanów się, jak duże koszty będziesz ponosić w swojej firmie. Jeśli planujesz duże inwestycje, to wybierając ryczałt, nie będziesz mieć możliwości odliczenia tych kosztów od przychodu.
  
• Zastanów się, co jest dla Ciebie istotne. Jeśli na przykład chcesz rozliczać się wspólnie z małżonkiem, to taką opcję masz tylko przy skali podatkowej. Jeśli chcesz korzystać z ulg i odliczeń, to również skala podatkowa jest w tym przypadku najlepsza.
  
• Udaj się do doradcy podatkowego, który przeanalizuje Twoją sytuację i pomoże Ci wybrać najlepszą formę opodatkowania dla Ciebie.

Zrób uproszczoną kalkulację 

Decyzję o tym, jaką formę opodatkowania wybrać, możesz podjąć również po samodzielnej analizie.

Wypisz jakie stawki możesz stosować w ramach tych trzech form opodatkowania i policz, ile zapłacisz przy każdej z opcji, biorąc pod uwagę prognozę kosztów i przychodów za dany rok.

Czy można zmienić formę opodatkowania?

Formę opodatkowania (jeśli chcesz wybrać inną niż skala podatkowa) należy wskazać w trakcie rejestracji firmy w CEIDG. 

Jeśli chcesz ją zmienić później, to należy zaktualizować wpis w CEIDG. Należy to zrobić do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik osiągnął pierwszy przychód lub do końca roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód został osiągnięty w grudniu roku podatkowego. Czyli przykładowo: jeśli pierwszy przychód w nowym roku podatkowym osiągnięto 12 marca, to zmiany należy dokonać do 20 kwietnia.